Όταν το κράτος εκτίθεται

Tου Πάσχου Μανδραβέλη

Οι παλιότεροι θα θυμούνται βέβαια ότι κάποτε η ελληνική αγορά ήταν γεμάτη από καταστήματα που έφεραν βαρύγδουπες μαρκίζες: «Γενικό Εμπόριο», «Εδώδιμα - Αποικιακά», «Εισαγωγαί-Εξαγωγαί». Ήταν μια εποχή που οι παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας δεν ευνοούσαν την εξειδίκευση. Οι περισσότεροι ασχολιόταν με όλα για να μεγιστοποιήσουν την πελατεία τους. Το ίδιο γινόταν και στις εμποροπανηγύρεις, ή τη μετεξέλιξή τους, τις εκθέσεις. Όταν ξεκίνησε η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης το «Γενικό Εμπόριο» ήταν οικονομική αναγκαιότητα. Μια εξειδικευμένη έκθεση (π.χ. μόνο για άροτρα) δεν θα έβγαζε ούτε το χαρτί για τη διαφήμισή της.

Με τον καιρό η οικονομία εξελίχθηκε και οι επιχειρήσεις εξειδικεύτηκαν. Κι αυτό γιατί τα ομοειδή προϊόντα πολλαπλασιάστηκαν και η ευημερία των ανθρώπων μεγεθύνθηκε. Οι πελάτες ψάχνουν για να ικανοποιήσουν εξειδικευμένες ανάγκες. Το «Γενικό Εμπόριο», εκτός των προϊόντων μαζικής κατανάλωσης, έχει πεθάνει, και μαζί του έχουν πεθάνει και τα παραφερνάλιά του.

Το μόνο που συνεχίζει να ζει, είναι η ΔΕΘ, μια άχρηστη για κάθε επιχειρηματία έκθεση, η οποία υπάρχει μόνο και μόνο για να δικαιώνει τον Ρόναλντ ΡΊγκαν. «Το κράτος», είχε πει, «δεν λύνει προβλήματα, τα επιδοτεί».

Πραγματικά, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης έχει ένα δομικό πρόβλημα: δεν έχει αντικείμενο. Ποιος επιχειρηματίας του χώρου της πληροφορικής θα πάει στη ΔΕΘ για να δει τις τάσεις και τις εξελίξεις στους υπολογιστές; Ποιος σοβαρός άνθρωπος θα επισκεφθεί 1.000 περίπτερα για να πετύχει τα δύο του κλάδου του, τα οποία πιθανότατα δεν θα ικανοποιούν τις ανάγκες του; Και ποιος επιχειρηματίας θα επενδύσει (για την ενοικίαση χώρου, διαφημιστικά φυλλάδια κλπ) για να πετύχει έναν πελάτη στους χιλιάδες που χασομερούν στους διαδρόμους της έκθεσης; Το κράτος αντί να αφήσει τη γενική έκθεση να πεθάνει, ενισχύοντας ταυτόχρονα τις χρήσιμες για την οικονομία κλαδικές εκθέσεις, αποφάσισε να εκθέσει τη δική του πραμάτεια. Αντί να λύσει το πρόβλημα της ΔΕΘ, αποφάσισε να το επιδοτήσει. Με 5,5 εκατομμύρια ευρώ (μόνο για τα περίπτερα των υπουργείων), όπως αποκάλυψε την Κυριακή η «Κ».

Το γράφαμε και παλιότερα: η ΔΕΘ δεν έχει πλέον ούτε ρόλο «εμποροπανηγύρεως». Είναι μια έκθεση που στήνεται από το κράτος για το κράτος. Και δεν εννοούμε μόνο τα περίπτερα. Εννοούμε όλο το πολιτικό πανηγύρι. Εκεί πάει ο πρωθυπουργός για να ανακοινώσει την οικονομική πολιτική (λες και δεν υπάρχει η Βουλή), εκεί θα είναι και οι αρχηγοί των κομμάτων για να αντιταχθούν «στα αντιλαϊκά μέτρα της κυβέρνησης», μέχρι και οι διαμαρτυρόμενοι εργαζόμενοι, έμποροι -ακόμη και «ΠΑΟΚτζήδες». Αφού κάθε κυβέρνηση ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη για να εκθέσει το έργο της, θα ανέβουν και οι διαμαρτυρόμενοι για να εκθέσουν τα αιτήματά τους. Με όποιον τρόπο ορίζει η πολιτική παράδοση του τόπου: είτε με πορείες είτε με αποδοκιμασίες υπουργών είτε με χουλιγκανισμούς. Από τη στιγμή που διοργανώνεται μία πολιτική φιέστα δεν μπορεί να αποκλειστεί κανένα στοιχείο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Ούτε καν οι «γνωστοί-άγνωστοι» που τα καίνε με κάθε ευκαιρία. Δεν μπορείς να έχεις μόνο το γκλάμουρ ενός πολιτικού πανηγυριού. Αναγκαστικά θα υποστείς και τα υποπροϊόντα του.

Από την Καθημερινή