Διαπιστώσεις, αλήθειες, προσγειώσεις...

Είχε ήδη περάσει πάνω ένα χρόνος συνεχούς παρουσίας μου στην Ελλάδα. Κάτι που είχε να συμβεί πολλά χρόνια. Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά 2015, Φώτα, Απόκριες, Καθαρά Δευτέρα, 25η Μαρτίου, Πάσχα, Καλοκαίρι, 15αύγουστος, 28η Οκτωβρίου, Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά 2016 και η ζωή κυλούσε! Απλώς κυλούσε!...

Προσπαθείς να πείσεις και να πεισθείς ότι πρέπει να μπει φρένο στα έξοδα της ναυτικής εποχής. Τότε που το κάτι παραπάνω δεν επηρέαζε τις οικονομικές ισορροπίες.

Την ώρα που ένας ολόκληρος λαός αντιστέκεται, χρόνια τώρα, στην ανάγκη προσαρμογής, πιστεύεις ότι με τους δικούς σου ανθρώπους, έχεις κάποιες πιθανότητες να αντιληφθούν τη νέα εποχή. Πιστεύεις ότι ένα «μίνι μνημόνιο» θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό σε οικογενειακό επίπεδο!

Όταν όμως το συντριπτικό ποσοστό των αιγοπροβάτων πίστευαν και πιστεύουν ότι είναι τελείως φυσιολογικό να επιστρέψουν στην προ πτώχευσης εποχή, που απλώς δεν μπορεί να υπάρξει πια, τότε οποιαδήποτε προσπάθεια πειθούς πάει στράφι!...

Ταξιδεύεις, βγάζεις λεφτά και όλοι, εκτός από σένα, περνούν μια χαρά. Κι εκεί που έχουν βολευτεί, έρχεσαι και τους χαλάς την ησυχία τους. Τους εξομολογείσαι ότι επιθυμείς κι εσύ να ζήσεις σαν άνθρωπος για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής σου κι ας είναι πιο φτωχά και τότε γίνεται η επανάσταση.

Γιατί;… Ποιος ο λόγος;… Πιο φτωχά;…

*****

Στο πλοίο ο ναυτικός παίρνει μαζί του τα απαραίτητα. Σαμπουάν, ξυριστικά, φάρμακα, ψαλίδι, νυχοκόπτη, τα βιβλία του, το PC του... και δύο καλές φορεσιές, μια καλοκαιρινή και μια χειμωνιάτικη στην περίπτωση που η δουλειά του επιτρέψει έξοδο σε κάποιο λιμάνι. Τα υπόλοιπα είναι συνήθως παλιόρουχα που θα φοράει στο καράβι και δεν πρόκειται να επιστρέψουν σπίτι. Θα έχουν λιώσει πάνω του.

Επίσης δεν κυκλοφορεί χρήμα. Άχρηστο. Οι τσέπες άδειες… Για το χρήμα μόνο ακούμε, συζητάμε στα καπνιστήρια και το… εμβάζουμε σε άλλους για να περνούν καλά!...

Αν και βγάζει αρκετά καλά λεφτά, ζει συνήθως ατημέλητος, αξύριστος, χμ... βρώμικος αρκετές φορές και άφραγκος! Ποιος αντέχει τέτοια ζωή εκτός του ναυτικού; Τέτοια φτώχεια;…

*****

Η ζωή μακριά απ’ τη θάλασσα για μακρό χρονικό διάστημα άρχισε μέρα με τη μέρα να δυσκολεύει. Η μικρής διάρκειας, μερικών μηνών, παραμονή στο σπίτι διαφέρει από το μόνιμο και την καθημερινή τριβή, με την ίδια τη ζωή που παραμονεύει να σου θέσει κανόνες που εσύ ή αγνοείς ή έχεις ξεχάσει ή γιατί κάποιοι τους έχουν προσαρμόσει στα μέτρα τους χωρίς να σε ρωτήσουν. Οι κανόνες της στεριάς δεν έχουν καμιά σχέση με αυτούς της θάλασσας.

Ο «ξέμπαρκος ναυτικός» μοιάζει με τον τουρίστα που αποκομίζει λάθος εικόνα για μια τοποθεσία, πόλη, χώρα, τον σύντομο χρόνο που ζει σε ένα ξένοιαστο, μαγευτικό περιβάλλον διακοπών. Γυρνώντας στη πατρίδα του νοσταλγεί το ψέμα. Θυμάται τα χάδια της θάλασσας, τον ήλιο να του αλλάζει την όψη, το ψητό χταπόδι και τη χωριάτικη! Δεν γνώρισε, δεν ένιωσε στο πετσί του την καθημερινή ζωή της χώρας στην οποία αυτός περνούσε ονειρεμένα. Το βρώμικο δρόμο από σκουπίδια και τροχοφόρα που τον οδηγεί σημειωτόν στη δουλειά αναπνέοντας οτιδήποτε άλλο εκτός από οξυγόνο, την παραβίαση του κόκκινου με τις απαραίτητες μούντζες και μπινελίκια, την παιδεία, τις δημόσιες υπηρεσίες, την υγεία, το μάτι που γυαλίζει για φακελάκι, τις συγκοινωνίες, το χαμηλό μεροκάματο…

Απέχει ελάχιστα από την «διπλανή» πραγματικότητα! Τη βιώνουν όμως εκείνοι που δουλειά τους είναι να του προσφέρουν αυτά που θα πάρει μαζί του να θυμάται. Οι καμαριέρες, οι σερβιτόροι, οι ρεσεψιονίστ κλπ. Αν θελήσει να μπει ανάμεσά τους, στη ζωή τους, τότε θα εμφανιστεί η αλήθεια που τσακίζει. Το σοκ που δεν θα ζήσει ποτέ!

Για τον ναυτικό που επιστρέφει είναι στη μοίρα του να ζήσει και τις δυο φάσεις.

Την πρώτη όσο είσαι ενεργός ναυτικός. Το καράβι και η θάλασσα το «σπίτι» σου! Το πραγματικό σου σπίτι «ξενοδοχείο»! Νιώθεις φιλοξενούμενος όταν επιστρέφεις. Ξέρουν ότι θα ξαναφύγεις για ένα ακόμα μεγάλο διάστημα, το έχουν συνηθίσει. Ίσως και να κάνουν υπομονή τον λίγο καιρό που τους «ενοχλείς». Ίσως να τους είναι αρκετά τα εμβάσματα που στέλνεις, ίσως και όχι! Μπορεί και τίποτα απ’ όλα αυτά, να κάνεις λάθος! Την εποχή του ενεργού ναυτικού δεν αντιλαμβάνεσαι τι σκέφτονται, τι θέλουν.

Κάθε φορά που γυρνάς, τα βρίσκεις όλα αλλαγμένα πάνω τους. Παραπάνω ρυτίδες και άσπρες τρίχες, γένια εκεί που δεν υπήρχαν, φωνές που έχουν αλλάξει προς το μπάσο, σώματα που ενηλικιώθηκαν, τάσεις ανεξαρτητοποίησης και… ανεξαρτητοποιήσεις, απαιτήσεις, σχέσεις, έρωτες, «καλά κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα»!

Σκέφτεσαι τον χρόνο που μοιράζεις ανάμεσα στα δύο, «σπίτι» και «ξενοδοχείο» και εκπλήσσεσαι. Συνειδητοποιείς ότι είσαι όν θαλασσινό. Ψαχουλεύεις το λαιμό σου ν’ ανακαλύψεις βράγχια, το σώμα σου για λέπια! Αφήνεις πίσω τη σκληράδα του βαποριού με βαλίτσες γεμάτες παλιόρουχα που έφθειρε η αρμύρα, δώρα κατά... παραγγελία από duty free αεροδρομίων και το κυριότερο με τσέπες γεμάτες.

Καθώς κατεβαίνεις τη σκάλα του το καραβιού συγκινημένος για το κομμάτι ζωής που ξόδεψες στο κουφάρι του, σκέφτεσαι το επόμενο. Αρχίζεις και μετράς αντίστροφα, 30-60-90-120 μέρες; Κάπου τόσο! Πάντα αντίστροφα μετράς, μόνο που όταν μπαρκάρεις τα νούμερα είναι μεγαλύτερα. 150-180-210-250… 365!… Πολλές φορές δεν μετράς με μέρες και μήνες αλλά με γιορτές και εποχές. Να ξεμπαρκάρω τα Χριστούγεννα; το Πάσχα; το καλοκαίρι; Ότι και να αποφασίσεις ένα είναι σίγουρο, ΘΑ ΞΑΝΑΦΥΓΕΙΣ!

Παρακολουθούσα τελευταία το SURVIVOR και άκουγα πονεμένα λόγια μαζί με δάκρυα από τις ακτές του Άγιου Δομίνικου, «έχω να δω το γιό μου 2 μήνες» κι αναρωτιόμουν «τι λέει ο σκληρός φετάτος τύπος; αστειεύεται;» Για τον ναυτικό είναι τρόπος ζωής με νούμερα 3πλάσια, 4πλάσια…

Στην εποχή του παροπλισμού αν και αντιμετωπίζεις το ίδιο κλίμα η συνειδητοποίηση από πλευράς τους ότι δεν θα υπάρξει άλλη αναχώρηση σαν να μη κάθεται καλά! Τα «κρυμμένα μυστικά» πρέπει να αποκαλυφθούν γιατί αλλιώς θα τα αποκαλύψει ο χρόνος και θα είναι χειρότερα. Μόνο που αυτός που έχει να αποκαλύψει δεν είναι ο φτωχός ναυτικός! Αυτός δεν είχε ποτέ μυστικά. Τι μυστικά να έχει στη μέση της θάλασσας. Κι έτσι του έρχονται όλα τα πάνω-κάτω. Αντιλαμβάνεται ότι χρόνια ζούσε, εν μέρει, σε παραμύθι!

Κάτι έλεγα… αλήθεια τι έλεγα;… Α! για σοκ! Ναι!

Δύο εποχές! Του «ενεργού» και του «υπό παροπλισμό» ναυτικού.

Τώρα πια τις έχει ζήσει καλά και τις δύο. Βεβαίως η χρονική απόσταση εξασθενεί τη μνήμη και συγχρόνως με την αλλαγή που σε δόσεις σταγονόμετρου λάμβανε σε κάθε ξεμπάρκο, δημιουργεί περιβάλλον που δεν υφίσταται για τη ζωή που λαχταρά. Τον αγαπούν, αλλά από μακριά αισθάνονται καλύτερα. Τον είχαν συνηθίσει σαν επισκέπτη!

Ο νους του ναυτικού είναι γεμάτος κενά. Στο καράβι ζει με τις αναμνήσεις του. Επιστρέφει και κάνει κόμπο στο νήμα της ζωής αφήνοντας έξω σαν τεράστιο κενό τους 7-8 μήνες μπάρκο, τον χρόνο που έχασε από τη ζωή της στεριάς, την κανονική ζωή που έζησαν οι υπόλοιποι.

Χρειάζεται χρόνο να έρθει στα ίσα του να αντιληφθεί ,να φουλάρει τα gaps. Χρόνο ωστόσο που δεν είναι διατεθειμένοι να του δώσουν. Πολλές φορές μάλιστα απαιτώντας να καταλάβει εκείνος τι μπορεί να έχει συμβεί εν τω μεταξύ! Ξεροκαταπίνοντας αρχίζει, κακώς, να πιστεύει σιγά-σιγά ότι για τα χρόνια της απουσίας του είναι ένοχος.

Και η ετυμηγορία είναι: «Ένοχος! Ένας βολικός, απόμακρος, «καλός» ένοχος»

Ποινή: «Συνέχισε να ζεις ΜΟΝΟΣ ανάμεσά τους»

Το θυμάμαι σαν σήμερα. Πριν από πολλά χρόνια επιστρέφοντας μετά από ένα μεγάλο ταξίδι 18 μηνών κινήθηκα προς τα γνώριμα μέρη. Τα στέκια είχαν αλλάξει ενώ τα πρόσωπα περίπου αδιάφορα είχαν εντάξει τη ζωή τους αλλού. Είχαν προσαρμοστεί χωρίς εμένα. Δεν έλειπα από τη ζωή τους. Έλα όμως που έλειπαν από τη δική μου!

Έβγαλα από το τσαντάκι μου κάτι μικρές, από την εποχή που κανονικά θα έπρεπε να πηγαίναμε νηπιαγωγείο (που τότε δεν υπήρχε) κάτι ασπρόμαυρες φωτογραφίες, «εβδομαδιαίες» τις λέγανε τότε, που τις έσερνα μαζί μου στα βαπόρια. Ήταν οι αναμνήσεις που με συντρόφευαν με ζέσταιναν, αλλά τι αστείο, εκείνες με είχαν «ξεχάσει»!

«Τι έχεις πάθει και έχεις τέτοια στάση απέναντί μου;» η ερώτηση.

«Εσύ έφυγες, δημιούργησα νέο κύκλο, έχω νέα ενδιαφέροντα, νέα πρόσωπα προστέθηκαν στον κύκλο μου, είναι δυνατόν να περιμένω εσένα;» η απάντηση. 

Όχι δεν ήταν φίλη. Φίλος ήταν, παιδικός. Όμως αυτά πριν 35-40 χρόνια. Σήμερα ξαναθυμήθηκα! Είχα θυμώσει, καταλάβει, προσαρμοσθεί αλλά ούτε ξέχασα ούτε ξεκάκιωσα!

«ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΟΣ!» μονολόγησα τότε!

Τέσσερις δεκαετίες αργότερα τίποτα δεν έχει αλλάξει!

Μια δύσκολη προσγείωση σ’ ένα στενάχωρο αεροδρόμιο χωρίς αφρό και δίχτυ ασφαλείας.

Αφιερωμένο στους απανταχού ναυτικούς

Συνεχίζεται...

Chrisgio