Είχαμε πάρει την τελική πορεία προς το Durban και το μυαλό μου ήταν στην προσέγγιση. Κρατούσα το πλοίο ελαφρά βορειότερα από το στόχο μας. Είχα το λόγο μου!
Το πρωί της 24ης Αυγούστου ήταν μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα, με γαλανό ουρανό, λαμπρό ήλιο και πολύ δυνατό νοτιοδυτικό άνεμο στα 6 μποφόρ. Όσο πλησιάζαμε ο επίσης νοτιοδυτικός κυματισμός αύξανε το ύψος του που δημιουργούσε ανησυχία. Αν συνέχιζε έτσι στην άφιξη δεν θα περνούσαμε καλά.
*****
Στις θάλασσες αυτού του πλανήτη τα πιο διάσημα θαλάσσια ρεύματα στη ναυτική κοινότητα είναι τρία:
1. Gulf Stream: Θερμό ρεύμα που ξεκινάει από την Καραϊβική Θάλασσα και τον Κόλπο του Μεξικού, ανεβαίνει το στενό της Φλόριδας (Florida Strait), συνεχίζει κοντά στις ακτές των ΗΠΑ και του Καναδά και στη συνέχεια περνάει απέναντι βόρεια της Μεγάλης Βρετανίας, τα νησιά Φερόες και καταλήγει στη βόρεια Νορβηγία. Εκεί πάνω λόγω του θερμού αυτού ρεύματος, το ρωσικό λιμάνι Μούρμανσκ (Murmansk) στον Αρκτικό Ωκεανό δεν παγώνει το χειμώνα.
2. Kuro Siwo: Θερμό ρεύμα που ξεκινάει από την Ταϊβάν, περνάει ανατολικά της Ιαπωνίας και συνεχίζει βορειοανατολικά.
3. Agulhas Current: Θερμό ρεύμα που ξεκινάει από το στενό της Μοζαμβίκης (Mozambique Channel) κατευθύνεται νοτιοδυτικά ακολουθώντας τα παράλια της Νοτίου Αφρικής και ξεθυμαίνει κάπου ανοιχτά των ακρωτηρίων Cape of Good Hope και Cape Agulhas με το ομώνυμο όνομα.
Η μεγάλη ταχύτητα, η δύναμη και η στενότητά του για ωκεάνιο ρεύμα τα χαρακτηριστικά του.
Τρέχει, στα περισσότερα σημεία των ακτών της Νοτίου Αφρικής, σε απόσταση 5 μιλίων από τις ακτές όπου και η ισοβαθής των 100 μέτρων. Πιο κοντά από τα 5 μίλια προς τη στεριά το ρεύμα δεν υφίσταται.
Προς τον ωκεανό εκτείνεται περίπου μέχρι τα 30-40 μίλια. Στενό για ωκεάνιο ρεύμα.
Με καλό καιρό και πορεία νοτιοδυτική τα πλοία μπαίνουν στο ρεύμα και… απογειώνονται.
Με πορεία βορειοανατολική έχουν δύο επιλογές. Ή να κρατηθούν στα 40 και πλέον μίλια από τις στεριές ή, το προτιμότερο όταν κατευθύνονται προς λιμάνι της Νοτίου Αφρικής να μείνουν μέσα από τα 5 μίλια πολύ κοντά στις στεριές, και πάντα μέσα από την ισοβαθή των 100, για να αποφύγουν το κόντρα ρεύμα.
Μειονέκτημα αυτής της επιλογής ο κίνδυνος που πηγάζει από την πολλή κοντινή απόσταση στις ακτές όπου σε περίπτωση μηχανικής βλάβης ή ακόμα-ακόμα και ανικανότητας/ανευθυνότητας του επί της γεφύρας αξιωματικού να βρεθούν στα βράχια πριν καλά-καλά το καταλάβουν.
Με κακό καιρό τίποτα από τα παραπάνω δεν αλλάζουν εκτός αν ο άνεμος πνέει από τα νοτιοδυτικά με πολλά μποφόρ. Σ’ αυτή την περίπτωση συμβαίνουν πράματα και θάματα.
Ο άνεμος αρχίζει να «ξυρίζει» την επιφάνεια του ρεύματος και προσπαθεί να του αλλάξει κατεύθυνση από νοτιοδυτική και σε βορειοανατολική. Στην άνιση μάχη με νικητή πάντα το ρεύμα, το οποίο συνεχίζει απτόητο την αιώνια πορεία του, το μόνο που καταφέρνει ο άνεμος είναι να δημιουργεί αντιμάμαλο με αποτέλεσμα κυματισμό κόντρα στο ρεύμα. Όσο περισσότερο διαρκεί η μάχη ανέμου/ρεύματος και όσο δυναμώνουν τα μποφόρ τόσο ο κυματισμός γιγαντώνεται.
Έτσι δημιουργούνται τα Abnormal Waves το ύψος τους οποίων μπορούν να φτάσουν στο τερατώδες ύψος των 30+ μέτρων.
Είναι τα κύματα που έχουν δημιουργήσει τον μύθο του υπερβολικά κακού καιρού της Νοτίου Αφρικής. Δεν εννοώ ότι η περιοχή είναι θαλασσινός παράδεισος αλλά ο καιρός είναι τόσο κακός, ειδικά το χειμώνα, όσο και σε πολλές άλλες περιοχές του κόσμου. Τη διαφορά έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν αυτά τα καταραμένα κύματα.
Τις παλιές εποχές που δεν είχε γίνει ακόμα γνωστός ο μηχανισμός που τα δημιουργεί, η μετεωρολογία ήταν στα σπάργανα και στα πλοία δεν υπήρχε on line ενημέρωση, είχαν καταπιεί ολόκληρα βαπόρια. Βαπόρια που πήγαν αύτανδρα πριν προλάβουν να κάνουν κιχ. Απλώς ξαφνικά εξαφανίστηκαν…
Δεν είναι λοιπόν ο κακός καιρός η αιτία που τόσα πλοία έχουν βυθιστεί στην περιοχή αλλά η συγκυρία που δημιουργεί αυτά τα γιγάντια κύματα. Υπό άλλες συνθήκες ο καιρός την περιοχή αντιμετωπίζεται όπως σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Αν είσαι ενημερωμένος βρίσκεις τον τρόπο να τα αποφύγεις, αν όχι τότε μαύρο φίδι που σ’ έφαγε.
Στις περιπτώσεις πλοίων που από τον ωκεανό κατευθύνονται προς Νοτιοαφρικανικά λιμάνια την ώρα που τα Abnormal Waves «χορεύουν» στην πλάτη της θάλασσας, που λέει και ο Νίκος Καββαδίας, η προσέγγιση είναι ένα πολύ μεγάλο ρίσκο.
*****
Λίγο πριν την άφιξη στο Durban στο σημείο αποβίβασης των ενόπλων κατάλαβα ότι το φαινόμενο των Abnormal Waves ήταν εκεί αλλά όχι στα φόρτε του.
Οι προϋποθέσεις βέβαια δημιουργίας τους παρούσες αλλά ασθενείς.
Ρεύμα στο αέναο νοτιοδυτικό δρομολόγιό του, αντίθετος νοτιοδυτικός άνεμος.
Καλά νέα τα λίγα μποφόρ που δεν βοηθούσαν στη γιγάντωση τους.
Η κατάσταση διαχειρίσιμη.
Προχώρησα εναντίον του «θαλάσσιου ποταμιού» Agulhias με τα μεγάλα κύματα στην αριστερή μάσκα (αριστερή πλευρά της πλώρης).
Αυτός ήταν ο λόγος που κρατούσα το πλοίο βορειότερα του Durban. Για να μη βρεθώ περνώντας το Agulhias νοτιότερα ή το χειρότερο, τα κύματα από την αριστερή μπάντα.
Μας κούνησαν αρκετά βίαια και 2-3 φορές συγκρουστήκαμε κυριολεκτικά μαζί τους. Ένα άσχημο συναίσθημα που σε κάνει να λες μέσα σου, «δεν μπορεί, αυτές τις συγκρούσεις πρέπει να τις ένιωσε και η λαμαρίνα!»
Ωστόσο όταν έχεις περάσει τα χειρότερα και έχεις επιζήσει, καταλαβαίνεις ότι όλα είναι υπό έλεγχο...
*****
Μου ήρθαν θύμισες παλιές από 22 χρόνια πίσω. Τότε που ένιωσα στο πετσί μου τα Abnormal Waves των 30+, σε «ώρες δόξας». Τότε που οσμίστηκα για πρώτη φορά τον θάνατο, που τον είχα νιώσει τόσο κοντά μου!
Τώρα που το ξανασκέφτομαι, ίσως και να μου είχε σιγοψιθυρίσει κάτι στ’ αυτί, αλλά έκανα ότι δεν τον άκουσα…
Το σίγουρο είναι ότι ακόμα και σήμερα θυμάμαι τη μέρα εκείνη. Το ρίγος διαπερνάει τη σπονδυλική μου στήλη και πολλές φορές τα βράδια γίνεται ο εφιάλτης που με ξυπνάει βίαια.
Αλλά αυτή είναι μια άλλη ενδιαφέρουσα ιστορία που ίσως γράψω στο μέλλον…
Αυτό που προέχει είναι η κατά κάποιο τρόπο ζωντανή εξιστόρηση του σήμερα και του μέλλοντός μου στη θάλασσα, όσο από αυτό έχει απομείνει.
*****
Τελικά το καράβι πέρασε στη «δεξιά όχθη» του Agulhas και σαν σε άλλο, ήρεμο κόσμο πλησιάσαμε το σκάφος που μας περίμενε στο σημείο αποβίβασης.
Οι τέσσερις φύλακές μας που έζησαν μαζί μας για 18 μέρες έφυγαν κατά τον ίδιο τρόπο που είχαν έρθει. Όπως είναι έρθει και είχαν φύγει και οι προηγούμενοι. Τα χέρια σηκωμένα από το σκάφος που τους πήγαινε στη στεριά, λόγια που δεν ακούγαμε λόγω απόστασης, τα δικά μας χέρια σηκωμένα από γέφυρα και κατάστρωμα...
Ήταν η 24η Αυγούστου, η μέρα άφιξης στα διεθνή νερά του Durban.
Ήταν, η μέρα που στο βιβλίο «απομνημονευμάτων πλοίου και πληρώματος», ας το πούμε ημερολόγιο γεφύρας, έκλεισε ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο διάρκειας 40 περίπου έντονων 24ώρων με τίτλο… «Παρέα με τους κομάντος».
Ήταν το μεσημέρι της 24ης Αυγούστου, τότε που φύγαμε για τη Λατινική Αμερική. Για τον Rio de la Plata; Για τη Βραζιλία;
Θα δείξει!...
Συνεχίζεται…
Chrisgio
...στον Παναμά
