Η φαβέλα...

Πριν αφήσουμε τη Βραζιλία πίσω μας, όλες τις μέρες που το καράβι βρίσκονταν πλαγιοδετημένο στο λιμάνι του Santos ένας διαφορετικός τραγικός κόσμος απλώνονταν στα δεξιά μας πίσω από τα μέσα φορτωεκφόρτωσης, το σιλό, εκατό μέτρα μακριά μας.

Μια φαβέλα.

Οι απόκληροι της ζωής. Η φτώχεια «στολισμένη» με όλα τα παράσημά της. Η μισή εικόνα, που χαρακτηρίζει το λαό μιας χώρας αντιθέσεων αυτού του πλανήτη. Της «σύγχρονης» Βραζιλίας!

Ο πλούτος, ο αντίπαλός της. Η άλλη μισή εικόνα. Μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα με πολύτιμα στολίδια στον «στάνταρ εξοπλισμό» του, μέρος της ύπαρξής του. Φτιασιδωμένος εκ γενετής!

Αντιθέσεις, διαφορές αγεφύρωτες. Δύο κόσμοι ό ένας απέναντι στον άλλον.

Από τη μία η φαβέλα πονάει, κλαίει, πεινάει, μισεί, αμφισβητεί, κλέβει, σκοτώνει, πεθαίνει!

Από την άλλη ο πλούτος χαίρεται, διασκεδάζει, αδιαφορεί, αγνοεί, αλλά κι αυτός μισεί, αμφισβητεί, κλέβει, σκοτώνει, πεθαίνει!

Σε αρκετά δείχνουν να ταυτίζονται. Στα αίτια διαφέρουν.

Ένα πρωί στο γραφείο μου παρατηρώντας έξω από το φινιστρίνι, ενώ μιλούσα με τον πράκτορα, διακόπτοντας την κουβέντα μας περί πλοίου και φορτίου, χωρίς να γυρίσω να τον κοιτάξω είπα:

- Άλλη μια φαβέλα!

- Ναι, άλλη μια φαβέλα. Γίνεται Βραζιλία χωρίς φαβέλες; είπε και χαμογέλασε.

- Νοείται Λατινική Αμερική χωρίς φαβέλες; του απάντησα. Συμφώνησε κουνώντας το κεφάλι του.

- Δεν είναι όμως ότι χειρότερο αυτό που βλέπεις. Είναι ένας οικισμός σχετικά σε καλό επίπεδο διαβίωσης.

Τρόμαξα! Το μόνο που δεν έβλεπα ήταν το «καλό επίπεδο διαβίωσης», αλλά αφού το έλεγε κάτι θα γνώριζε παραπάνω.

Το μυαλό μου πήγε ξανά πίσω στην Κολομβία στην είσοδο του ποταμού Magdalena που οδηγούσε στην Barranquilla αλλά και στις Marivelles των Φιλιππίνων.

Είχε δίκιο! Προσγειώθηκα!

Υπάρχουν και χειρότερα. Πάντα θα υπάρχουν τα χειρότερα!

Κάνω παρένθεση και απευθύνομαι στους Έλληνες του 2013 που όταν αναφέρονται στην Ελλάδα του σήμερα, του χρέους, των ελλειμμάτων, της παρακμής, της ανεργίας, της διαφθοράς, της κατάπτωσης των ηθών, των πολλών και τεράστιων προβλημάτων, της υποβάθμισης της ποιότητας της ζωης μας, μιλάνε για μεσαίωνα και για πόλεμο. Άκουσα έναν να εξισώνει την εικόνα της χώρας με αυτή της Παλαιστίνης αν και δεν είχε πάει ποτέ! Μια βόλτα σε μέρη σαν κι αυτά κάνει τον άνθρωπο σοφότερο!

- Όσες φορές έχω έρθει στο Santos έχω παρατηρήσει ότι μέσα στο λιμάνι ανάμεσα σε σιλό και φορτία δίπλα στο νερό, είναι χτισμένοι τέτοιοι οικισμοί! είπα συνεχίζοντας την κουβέντα.

- Η φτώχεια προσαρμόζεται σε κάθε περιβάλλον, δεν έχει άλλη επιλογή! Βλέπεις εκείνους τους οικισμούς στο βάθος πάνω στο βουνό;

- Ναι.

- Φαβέλες είναι! μου απάντησε.

Η φαβέλα και οι φαβέλες στην πλαγιά του βουνού

Δεν πρόκειται για κάποια ειδική ομάδα ανθρώπων σαν τους δικούς μας τσιγγάνους που, μέχρι ορισμένου σημείου, τη ζωή που κάνουν την γουστάρουν. Εκατομμύρια άνθρωποι στη Βραζιλία ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Δεν είναι επιλογή τους. Η φτώχεια υπαγορεύει τους κανόνες της σκληρής ζωής που τους έμελλε να ζήσουν πάνω στη γη, τους οδηγεί.

Οι φαβέλες στην πλαγιά του βουνού

Όπου δεν πάνε οι πλούσιοι πηγαίνουν οι φτωχοί και στήνουν εκεί μόνοι τους καλύβες με τσιμεντόλιθους, λαμαρίνες, ξύλα! Όπου βρουν χώρο, με ότι βρουν! Χωρίς καμιά υποδομή χτιζουν ολόκληρες πολιτείες, αυθαίρετες!

Οι φαβέλες στην πλαγιά του βουνού από πιο κοντά

Η θάλασσα δίπλα τους μέσα στη βρώμα. Η παλίρροια, η άμπωτης και η πλημμυρίδα, ανάλογα με την ώρα, πάει και φέρνει τα σκουπίδια που οι ίδιοι πετούν.

Και στα εκατό μέτρα μακριά τους βαπόρια «θηρία» φορτώνουν μέρα νύχτα εκατομμύρια τόνους σιτηρά για να τα μεταφέρουν χιλιάδες μίλια μακριά να θρέψουν άλλους λαούς, λες και εδώ έχουν λύσει το πρόβλημα της πείνας, της ανέχειας, της - σχεδόν - απόλυτης φτώχειας. Αφελής σκέψη αλλά...

Και λέω «σχεδόν» γιατί η «γνήσια» απόλυτη φτώχεια, το λέω για ακόμα μια φορά και θα συνεχίσω να το θυμίζω, είναι «προνόμιο» της Αφρικής.

Συνεχίζεται…

Chrisgio